Bio-identieke hormoontherapie
Wat voor therapie wordt hiermee bedoeld?
We noemen hormonen bio-identiek als ze dezelfde scheikundige samenstelling hebben als de hormonen die door ons (eigen) lichaam worden aangemaakt.
We kennen meerdere bio-identieke hormonen: testosteron, pregnenolon, DHEA, etc.
In ons kader noemen we de meeste bekende vrouwelijke hormonen:
– oestradiol
– progesteron
Oorsprong bio-identieke hormonen
Als basis voor bio-identieke hormonen wordt de “wilde yam” gebruikt; dit is een wortelknol die de stof “diosgenine” bevat. Hieruit worden uiteindelijk de bio-identieke hormonen vervaardigd. Deze knol wordt voornamelijk gekweekt in de tropen, maar groeit ook in koudere streken.
Overgangsklachten en bio-identieke hormonen
De bio-identieke hormonen kunnen o.a. toegepast worden bij vrouwen in de overgang (men is in de overgang als er een jaar lang geen menstruatie meer is opgetreden).
De artsen van het M.A.A.C. schrijven bewust oestradiol en progesteron voor en geen progestagenen. De (uit)werking van progestagenen is veelal anders dan die van het bio-identieke hormoon progesteron.
Vele artsen schrijven een combinatie voor van oestradiol en progestageen en van deze laatste is de werking anders dan van de het bio-identieke progesteron met alle mogelijke nadelen van dien.
Werking van oestradiol en progesteron
In het algemeen kan men stellen dat oestrogenen een belangrijke rol spelen bij:
– voortplanting van de mens
– de botopbouw
– cardiovasculaire protectie, voorkomen van hart- en vaatziekten
– het centrale zenuwstelsel/de hersenen (neuro protectief)
Bij gebrek aan oestradiol kunnen allerlei klachten ontstaan.
In de overgang bijv.:
– opvliegers,
– (nachtelijke) zweetaanvallen,
– pijn bij het vrijen/droge vagina/verminderd libido,
– stemmingswisselingen, depressiviteit,
– slecht slapen,
– etc.
Gebrek aan progesteron treedt geleidelijk aan op, vaak al een aantal jaren voor het begin van de menopauze. Progesteron, gemaakt in de eierstokken, neemt af naarmate er minder eicellen op voorraad zijn. Met het stijgen van de leeftijd treedt er een afname op van de eicellen met alle gevolgen van dien.
Klachten van progesterontekort kunnen zijn:
– depressiviteit/humeurveranderingen,
– opgeblazen buik, pijnlijk,
– pijnlijke, gespannen borsten,
– soms langdurige en uitgesproken heftige menstruaties/soms met bloedstolsels.
Dit progesterontekort kan dan duiden op een oestrogeendominantie en is o.a. te behandelen met (bio-identieke) progesteronsuppletie. Voorkeur verdienen de progesteroncapsules.
Waarom bio-identieke hormonen?
Zoals gesteld is de scheikundige samenstelling van bio-identieke hormonen gelijk aan de hormonen aangemaakt in het (eigen) lichaam.
Progestagenen (geneesmiddelen dus) kunnen de groei/deling van cellen vaak versnellen terwijl bij progesteron dit niet het geval is.
Verder worden progestagenen in verband gebracht met een verhoogde kans op borstkanker, terwijl progesteron een beschermend effect heeft.
In de medische literatuur heeft men tot nu toe niet aan kunnen tonen dat bio-identiek progesteron een verhoogde kans geeft op borstkanker.
In het algemeen kan men stellen dat bij vrouwen die (bio-identieke) hormonen toepassen bij het begin van de menopauze nogal wat voordelen zijn te zien wat betreft een afname van osteoporose/hart- en vaatziekten/darmkanker, etc. met alle positieve effecten van dien.
NB.: tijdens het gebruik van bio-identieke hormonen kunnen er bloedingen optreden t.g.v. een niet evenwichtige verhouding tussen oestradiol en progesteron.
Vaak ervaart men dan klachten die het meeste lijken op premenstruele klachten: pijnlijke borsten en/of pijn in de onderbuik.
Door een andere verhouding tussen beide hormonen voor te schrijven, kunnen deze klachten teniet gedaan worden.
Een vaginale echografie om de baarmoeder te beoordelen is gerechtvaardigd bij vaker optredend bloedverlies. Het toedienen van D.I.M. kan bij pijnlijke borsten nogal eens de klachten doen afnemen.
Opmerking:
– progesteron wordt bij voorkeur voorgeschreven als capsules,
– oestradiol bij voorkeur als gel die op de huid wordt aangebracht
(hierbij is het ontstaan van trombose nagenoeg afwezig)